توركو ديل اويره نك(7)
درس هفتم:فعل
فعل به كلمه اي گفته مي شود كه مشخصات زير را داشته باشد.
-كار عملي شده را در زمان هاي مختلف(گذشته،حال،آينده)بيان كند.
-مفرد و يا جمع بودن فاعل را ذكر كند.
-كاري را كه بوسيله ي كسي انجام شده و يا به كسي يا چيزي اعمال مي شود،نشان ده8د.
-شكل مثبت و منفي بودن عمل انجام شده را روشن كند.
-نحوه ي ربطي و شرطي بودن كار عملي شده ا بيان كند.
شكلهاي مختلف افعال
تركي به وسيله ي پسوند هاي گوناگون ساخته مي شوند.در بخش هاي بعدي شما را
با نحوه ي صرف فرم هاي افعال آشنا خواهيم كرد.
علائم جمع:
جمع بندي تركي بوسيله ي دو پسوند
Lar
لار
و
Lər
لر
(با هماهنگي كوچك)انجام مي گيرد.
افعالي كه آخرين حرف صدادار آنها با آهنگ پاييني
A,I,O,U
است با پسوند
Lar
لار
جمع بسته مي شود.
به مثال هاي زير توجه كنيد:
Adam
آدام(آدم)
Adamlar
آداملار(آدم ها)
İnsan
اينسان(انسان)
İnsanlar
اينسانلار(انسان ها)
Işıq
ايشيق(نور)
Işıqlar
ايشيقلار(نورها)
Pul
پول(پول)
Pullar
پوللار(پول ها)
Noxud
نوخود(نخود)
Noxudlar
نوخودلار(نخودها)
تذكر:اگر يك كلمه ي غير تركي در زبان تركي جا بيفتد،با فرمول تركي جمع بسته ميشود.
مثال:
Biyaban
بيابان
Biyabanlar
بيابانلار
اگر آخرين حرف صدادار كلمه اي با آهنگ بالائي
Ü,Ö,İ,E,Ə
باشد،جمع بستن آن با پسوند
Lər
لر
انجام مي گيرد.
مثال:
İp
ايپ(طناب)
İplər
ايپلر(طناب ها)
Söz
سؤز(حرف،سخن)
Sözlər
سؤزلر(حرف ها،سخنان)
Gül
گؤل(گل)
Güllər
گؤللر(گل ها)
El
ائل(ايل)
Ellər
ائللر(ايل ها)
توجه:هماهنگي حروف صدا
دار پسوند با ريشه و يا واژه ي ماقبل خود قبلاً به طور مفصل توضيح داده
شده است،پسوند هاي جمع ساز نيز از همان قاعده ي كلي تبعيت مي كنند.در هر
صورت چگونگي كاربرد ِ پسوندهاي جمع ساز،به طور خلاصه توضيح داده شد
باخيش لار( 0)
